از سال 2003 سازمان بين المللي كار (ILO) با هدف پيشگيري از حوادث و بيماريهاي شغلي مراسمي را در روز 28 آوريل كه در ايران مصادف با 8 ارديبهشت ماه است برگزار و با توجه به شرايط و مخاطرات مطرح در زمينه ايمني و سلامت كار موضوعي را انتخاب و معرفي مي نمايد. روز جهاني ايمني و سلامت كار در واقع يك فعاليت ساليانه بين المللي براي نهادينه كردن كار سالم و ايمن و يك بخش مهم از استراتژيهاي جهاني سازمان بين المللي كار براي ارتقاي ايمني و سلامت شغلي در همه محيط هاي كاري است.
در سال جاري موضوع روز جهاني ايمني و سلامت كار"تحقق كار شايسته با نهادينه سازي فرهنگ ايمني و سلامت كار" برگزيده شده و فرصت مناسبي است تا اذهان عمومي نسبت به موضوع ايمني و سلامت كار حساس شوند و زمينه‌هاي علمي، پژوهشي و كاربردي براي شناسايي ، ارزيابي و كنترل مخاطرات شغلي، به منظور ايجاد محيط كار سالم ، پويا و مولد فراهم گردد. اين كار در گرو توجه به بهداشت حرفه اي و طب كار به عنوان بازوان اجرايي تحقق اهداف سلامت كار مي باشد.
تعريف بهداشت حرفه اي :
بهداشت حرفه‌اي يا سلامت كار شاخه‌اي از علوم بهداشتي است و عبارتست از شناسائي، ارزيابي و كنترل عوامل زيان آور موجود در محيط كار به همراه يكسري مراقبت هاي بهداشتي درماني به منظور سالم سازي محيط كار و حفظ سلامت نيروي كار.
بهداشت حرفه اي را مي توان به طور خلاصه علم و هنر تامين سلامت در محيط هاي شغلي تعريف كرد.
اهداف بهداشت حرفه اي :
از جمله اهدافي كه بهداشت حرفه اي با اجراي برنامه هاي مختلف به دنبال تحقق آنها مي باشد به موارد زير مي توان اشاره نمود :
·  تامين، حفظ و ارتقاي وضعيت جسمي، رواني و اجتماعي كاركنان همه مشاغل
·  پيشگيري از بروز بيماري ها و حوادث ناشي از كار
·  انتخاب كارگر يا كارمند متناسب با شغلي كه قابليت انجام آن را داشته باشد
برنامه هاي بهداشت حرفه اي:
به منظور حفظ سلامت نيروي كار برنامه هاي مختلفي در زمينه بهداشت حرفه اي در حال پيگيري است كه
برخي از آنها عبارتند از :
1- نظارت بر رعايت موازين ايمني و بهداشتي در كارگاهها و محيط هاي كاري
رعايت موازين ايمني و بهداشتي در محيط هاي كاري يكي از عوامل مهم در حفظ سلامت نيروي كار است. بر همين اساس يكي از فعاليت هاي عمده بهداشت حرفه كه از طريق بازرسين بهداشت حرفه اي پيگيري مي شود بازديد و بازرسي از محيط هاي كار و برخورد قانوني با موارد تخلف از موازين بهداشتي مرتبط مي باشد.
2- شناسايي ، ارزيابي و كنترل عوامل زيان آورمحيط كار
در بسياري از محيط هاي كاري عواملي مثل صدا ارتعاش اشعه ، گردو غبار ، گاز و بخارات حاصل از مواد شيميايي ، وضعيت هاي نامناسب بدني در هنگام كار ، باكتري ها ، ويروسها و ... وجود دارند كه به عنوان عامل زيان آور درمحيط كار شناخته مي شوند و يكي از برنامه هاي مهم بهداشت حرفه اي شناسايي ، اندازه گيري و كنترل آنها در محيط كار مي باشد.
3- نظارت بر انجام معاينات سلامت شغلي كاركنان
طبق ماده 92 قانون كار كليه كارفرمايان بايد براي كارگران خود پرونده پزشكي تشكيل دهند و حداقل سالي يك بار توسط مراكز مجاز از آنها معاينه و آزمايش هاي لازم را بعمل آورند و نتيجه را در پرونده مربوطه ضبط نمايند .
معاينات سلامت شغلي كه در اشكال متلفي مانند معاينات قبل از استخدام ، معاينات دوره اي ، معاينات اختصاصي و ... انجام مي شود نقش مهمي در پيشگيري و شناسايي زود هنگام بيماري هاي شغلي دارد.
اين معاينات توسط پزشكان متخصص طب كار يا پزشكان عمومي دوره ديده و با همكاري كارشناسان بهداشت حرفه اي انجام و نتايج آن در پرونده پزشكي شاغلين ثبت مي گردد.
4- برنامه هاي مربوط به حفاظت و ايمني
برنامه ريزي و آموزش شاغلين به منظور محافظت از خود در مقابل خطرات و حوادث احتمالي محيط كار از ديگر برنامه هاي بهداشت حرفه اي است.
5- ايجاد تشكيلات بهداشت حرفه اي و امكانات امدادي و درماني اوليه در محيط هاي كاري
گسترش تشكيلات بهداشت حرفه اي كارگاهها شامل ايستگاههاي بهگر ، خانه هاي بهداشت كارگري و مراكز بهداشت كار از جمله برنامه هاي بهداشت حرفه اي براي گسترش دسترسي شاغلين به خدمات بهداشت حرفه اي مي باشد.
6- برنامه هاي مربوط به آموزش بهداشت به شاغلين
آموزش موازين بهداشتي خصوصا بهداشت حرفه اي بعنوان يكي از عوامل بسيار موثر و تاثير گزار در امر تحقق فرهنگ ايمني و سلامت كار همواره جزء برنامه هاي اصلي بهداشت حرفه اي محسوب مي گردد.
7- كنترل وضعيت تغذيه كاركنان
نظارت بر كيفيت و مراحل آماده سازي و سرو بهداشتي غذا در محيط هاي كاري از جمله اقدامات در حال پيگيري بهداشت حرفه اي مي باشد.
در پايان ضمن تبريك اين روز به فعالان حوزه بهداشت حرفه اي و سلامت كار، آرزو مي كنيم با سعي و تلاش بيش از پيش ايشان و حساسيت و حمايت مسولين امر روز به روز شاهد پياده سازي عملي اين شعار يعني "تحقق كار شايسته با نهادينه سازي فرهنگ ايمني و سلامت كار" در محيط هاي شغلي باشيم.